Werking van Slurry+

Slurry+ is een geavanceerde toevoeging die de biologische processen in drijfmest optimaliseert. Het product bevat een mix van enzymen die specifiek gericht zijn op het afbreken van organisch materiaal in de mest. Deze afbraak resulteert in een verhoogde beschikbaarheid van fosfaat en stikstof, twee essentiële voedingsstoffen voor grasland. Daarnaast bevordert Slurry+ de vorming van een meer homogene mest, wat belangrijk is voor een gelijkmatige verdeling van nutriënten tijdens het uitrijden. De werking van Slurry+ kan worden samengevat in drie hoofdcomponenten:

1. Enzymatische Afbraak: De enzymen in Slurry+ breken complexe organische moleculen in de mest af tot eenvoudigere, plantbeschikbare vormen. Dit verhoogt met name de concentratie van orthofosfaat, een cruciale vorm van fosfaat die direct door planten kan worden opgenomen. Hierdoor kunnen melkveehouders de fosfaatbehoefte van hun gewassen beter dekken, wat leidt tot hogere gewasopbrengsten zonder de noodzaak van extra kunstmest.
2. Microbiële Activatie: Naast enzymen bevat Slurry+ ook geselecteerde microben die de verdere afbraak van organisch materiaal ondersteunen en de omzetting van stikstof naar stabiele organische vormen bevorderen. Dit resulteert in een lagere uitstoot van ammoniak en een beter behoud van stikstof in de bodem. Bovendien dragen deze microben bij aan een gezonder bodemleven, wat essentieel is voor duurzame landbouwpraktijken op lange termijn.
3. Homogenisatie van Mest: Een van de praktische voordelen van Slurry+ is de verbetering van de mestconsistentie. Door de afbraak van vaste stoffen wordt de mest homogener, waardoor deze gemakkelijker te mengen en te verpompen is. Dit voorkomt de vorming van een harde korst in de mestkelder en maakt het uitrijden van de mest efficiënter. Een gelijkmatige verdeling van mest betekent dat de nutriënten beter worden benut, wat bijdraagt aan een gezondere en productievere bodem.

Toepassing van Slurry+

Slurry+ is eenvoudig in gebruik en kan direct aan de mestkelder worden toegevoegd. Het product is compatibel met verschillende types drijfmest en kan zowel in bestaande als nieuwe mestopslagsystemen worden toegepast. De aanbevolen dosering is afhankelijk van de specifieke omstandigheden op het bedrijf, zoals de grootte van de mestopslag en de samenstelling van de mest.

Homogenere mest, makkelijker te mixen

Koemest kan nog veel onverteerde voedingsstoffen bevatten, zoals vezels, zetmeel, eiwitten en vetten. In de drijfmestkelder kunnen deze onverteerde voedingsstoffen een vaste laag (korst) vormen die moeilijk of niet te verpompen is. De in deze vaste laag aanwezige voedingsstoffen komen niet in de vloeibare fractie terecht en blijven dus bij het leegpompen in de drijfmestkelder achter. Hoogwaardige meststoffen blijven dus in de kelder en komen niet op het land, bij het geteelde gewas terecht.

De korst sluit tevens de onderliggende (vloeibare) drijfmest af van de buitenlucht. De onderliggende drijfmest wordt hierdoor sterk anaeroob (zuurstofarm) en dit werkt rotting en methaanproductie in deze onderliggende laag in de hand.

Voorkomen van korstvorming en bestaande korst ‘oplossen’

• Enzymextracten

Slurry+ bevat fermentatie-extracten in de vorm van enzymen. De in Slurry+ aanwezige enzymen helpen de onverteerde voedingsstoffen in de drijfmest en de korst af te breken; enzymen breken de complexe structuur af welke de onverteerde voedingsstoffen in de drijfmest ‘bij elkaar houden’. De eerst onverteerde voedingsstoffen worden zo als het ware verteerd en kunnen vervolgens wel onderdeel worden van de vloeibare fractie. Wanneer de mestkelder hierna leeg gepompt wordt, komen alle voedingsstoffen in de tank, waardoor de bemestingswaarde van een met Slurry+ behandelde drijfmest toeneemt.

• Enzym producerende bacteriën

Slurry+ bevat levensvatbare bacteriestammen welke vele soorten enzymen produceren. Wanneer een met Slurry+ behandelde drijfmest door deze bacteriestammen wordt ‘gekoloniseerd’, helpen de geproduceerde enzymen de vertering van onverteerde voedingsstoffen voort te zetten.

Drijfmest wordt door een behandeling met Slurry+ vloeibaarder en homogener, eventueel aanwezige korst ‘lost op’ en wordt onderdeel van de vloeibare fractie van de drijfmest. Bijkomende onverteerde voedingsstoffen zullen geen korst kunnen vormen in de behandelde drijfmest; deze worden direct verteerd door de enzymen. Hierdoor wordt het mengen en verpompen van een met Slurry+ behandelde drijfmest eenvoudiger, neemt de bemestingswaarde van de drijfmest toe en ontstaat er geen vaste laag welke de onderliggende vloeibare laag te veel afsluit van de buitenlucht, waardoor rotting en methaanproductie worden verminderd.

Voorkomen van schuimvorming in de drijfmestkelder

• Enzymextracten/enzym-producerende micro-organismen

Slurry+ bevat fermentatie-extracten in de vorm van enzymen en bevat levensvatbare micro-organismen die ook vele soorten enzymen produceren. Deze enzymen breken vezels, vetten, eiwitten en de microbiële liposachariden af. Dit gaat de vorming van een schuimstabilisator in de drijfmest tegen.

• Zuur producerende micro-organismen

De micro-organismen aanwezig in Slurry+ produceren organische zuren. Deze zuren helpen om de oppervlaktespanning van drijfmest te verlagen waardoor een met Slurry+ behandelde drijfmest een verminderde schuim stabiliserende werking heeft. Het (biologisch) aanzuren van drijfmest lijdt er ook toe dat methanogenen (en andere ‘nare micro-organismen’) in groei en handhaving belemmerd worden; deze kunnen minder goed overleven in zure omstandigheden.

• Voedselcompetitie met methanogenen

De methanogenen in drijfmest leven van de onverteerde vezels aanwezig in drijfmest. Enzymen uit Slurry+ breken deze vezels voor een groot deel af waardoor er minder voedsel is voor deze micro-organismen. Ook zullen de levensvatbare micro-organismen in Slurry+ de vele voedingsstoffen in drijfmest gebruiken voor hun eigen handhaving en groei. Deze voedingsstoffen kunnen vervolgens niet meer worden gebruikt door de methanogenen, waardoor deze juist geremd worden in hun handhaving en groei.

De werking wat betreft het voorkomen van schuimvorming is dus eigenlijk tweevoudig: methaan producerende Archaea worden in groei en handhaving belemmerd (methanogenese wordt tegengegaan) en de vorming van een schuimstabilisator wordt verhinderd. Een met Slurry+ behandelde drijfmest zal minder methaan produceren en gassen die toch vrijkomen uit de drijfmest kunnen niet in bellen worden ingesloten omdat deze behandelde drijfmest geen schuimstabiliserende werking meer heeft.

Door de uitstoot van methaan en andere koolstofhoudende gassen uit drijfmest gaat er waardevolle koolstof (energie) verloren en neemt de C:N-verhouding van deze drijfmest aanzienlijk af. Drijfmest met een lage C:N-verhouding doet een groot beroep op de organische stof en het bodemleven aanwezig op het bemeste perceel om de energie te verkrijgen welke de stikstof haar werk kan laten doen. Wanneer er voortdurend bemest wordt met drijfmest met een lage C:N-verhouding (denk aan digestaat uit een methaanvergister), zal de organische stof uiteindelijk volledig worden afgebroken, waarna deze weer aangebracht zal moeten worden om in het vervolg nog iets van stikstofbenutting te kunnen bewerkstelligen. Het is voordeliger om de koolstofbronnen in uw drijfmest niet te laten vervluchtigen, zodat de C:N-verhouding voldoende blijft (minimaal 8:1).

N-retentie (stikstofvastlegging)

In een drijfmestkelder worden ammoniak (NH₃) en ammonium (NH₄⁺) geproduceerd; de zogenoemde ‘ammoniakale-stikstof’. Het grootste deel van de ammoniak wordt gevormd wanneer het ureum – aanwezig in de urine van een koe – in contact komt met de urease-enzymen uit de verse koemest. Wanneer het milieu in de drijfmestkelder aan de alkalische kant is (pH > 7), kan er meer ammoniak gevormd worden dan wanneer het milieu in de drijfmestkelder aan de zure kant is (pH < 7); in zure drijfmest is de ammoniakale-stikstof meer in ammonium-vorm aanwezig. Ammoniak kan vervluchtigen (emissie), ammonium blijft opgelost in drijfmest aanwezig.

Wanneer er uit de drijfmest ammoniak vervluchtigt, verliest deze drijfmest waardevolle stikstof (N). De boer wil deze stikstof graag bij het geteelde gewas hebben. Natuurbeschermingsorganisaties zien deze stikstof liever niet te veel in beschermde natuurgebieden (stikstofdepositie). Er is dus veel aan gelegen om deze stikstof juist niet te laten vervluchtigen.

Nitraat (NO₃) is een andere vorm van stikstof die in (aangezuurde) drijfmest voorkomen kan. Nitraat kan direct als stikstofbron door een plant – het geteelde gewas – worden gebruikt, maar overtollig nitraat kan niet worden opgenomen en spoelt gemakkelijk uit met het aanwezige grondwater.

Geen stikstof verloren door emissie en uitspoeling

De in Slurry+ aanwezige micro-organismen leggen de stikstof uit ammoniak en nitraat vast in de vorm van aminozuren en eiwitten: organisch gebonden stikstof. Dat wil zeggen; de in Slurry+ aanwezige micro-organismen gebruiken ammoniak en nitraat voor de productie van aminozuren die ze nodig hebben voor hun groei en stofwisseling, waarbij er microbiële eiwitten worden gevormd. Het aantal cellen van deze micro-organismen (biomassa) neemt toe in de behandelde drijfmest en naarmate het aantal van deze cellen toeneemt, zal er dus ook meer ammoniak ‘vastgelegd’ worden. Wanneer de behandelde drijfmest vervolgens toegepast wordt als bemesting, zal deze biomassa – nu met stikstof vastgelegd in de vorm van aminozuren en eiwitten – als goed voedsel dienen voor het bodemleven en vervolgens het gewas op het bemeste perceel.

Ook zorgen de in Slurry+ aanwezige micro-organismen ervoor dat er organische zuren worden geproduceerd. Deze organische zuren zorgen ervoor dat de zuurgraad van een behandelde drijfmest daalt, waardoor de ammoniakale-stikstof welke nog aanwezig blijft in de behandelde drijfmest vooral voorkomt in de ammonium-vorm. Dit ammonium vervluchtigd niet en blijft in oplossing aanwezig in de drijfmest, waardoor ook deze stikstof behouden blijft om als voeding te dienen voor het geteelde gewas.

Synergetisch effect

We hebben de werking van Slurry+ nu uitgelegd als drievoudig, maar als u goed heeft gelezen, ziet u dat enkele werkingen elkaar overlappen en dat verschillende micro-organismen in Slurry+ meerdere ‘taken’ hebben en hun werkingen elkaar op een positieve manier kunnen stimuleren. Dit wordt door Agri-King de ‘synergetische werking’ genoemd. Vanuit deze denkwijze kan Slurry+ beter beschreven worden als een drijfmestverbeteraar met een synergetische werking en een drievoudig resultaat:

• Korstvorming wordt opgelost én voorkomen in een met Slurry+ behandelde drijfmest
• Schuimvorming wordt tegengegaan én voorkomen in een met Slurry+ behandelde drijfmest
• Kostbare stikstof en andere nutriënten blijven beter behouden in een met Slurry+ behandelde drijfmest

De enzymen en levensvatbare micro-organismen in Slurry+ werken samen om deze resultaten te bewerkstelligen.

Toename aandeel orthofosfaat

Optimalisatie van fosfaatbeschikbaarheid in drijfmest door enzymbehandeling

In de hedendaagse agrarische sector is het optimaliseren van meststoffen essentieel voor het maximaliseren van gewasopbrengsten en het minimaliseren van milieubelasting. Een van de veelbelovende innovaties op dit gebied is de enzymatische behandeling van drijfmest met Slurry+. Deze behandeling leidt tot een aanzienlijke toename van orthofosfaten – de biologisch beschikbare vorm van fosfaat – en biedt talrijke andere voordelen voor melkveehouders.

Rol van fosfaat als essentieel nutriënt voor grasland

Fosfaat speelt een cruciale rol in de groei en ontwikkeling van gras. Het is een essentieel onderdeel van ATP (adenosinetrifosfaat), dat energie opslaat en overdraagt voor vele processen binnen de plant. Fosfaat bevordert de ontwikkeling van sterke wortels, wat cruciaal is voor de opname van water en andere voedingsstoffen. Bovendien draagt het bij aan de bladontwikkeling en verbeterde bladzetting, wat resulteert in een dichtere en gezondere grasmat. Deze verbeterde vegetatieve groei verhoogt de totale biomassa van het grasland, wat gunstig is voor zowel de bodemstructuur als de gewasopbrengst.

Verbeterde fosfaatbeschikbaarheid in drijfmest door behandeling met Slurry+

De enzymatische behandeling met Slurry+ verhoogt de beschikbaarheid van het fosfaat in drijfmest. Onderzoek in Ierland heeft aangetoond dat deze behandeling leidt tot een significante toename van maar liefst 20% in orthofosfaatconcentratie. In hetzelfde onderzoek is aangetoond dat het aandeel hydrolyseerbare fosfaten (grotere – niet door planten opneembare – fosfaten) daalt. Getheoretiseerd kan worden dat de enzymen in Slurry+ de grotere fosfaatmoleculen afbreken tot orthofosfaat; een fosfaatvorm die direct opneembaar is door planten. Dit is een proces dat normaal gesproken voornamelijk in de bodem plaatsvind: de enzymen geproduceerd door het bodemleven rondom het wortelstelsel zullen de met drijfmest opgebrachte hydrolyseerbare fosfaten hier omzetten naar – direct door de plant opneembare – (ortho)fosfaten. Dit proces kan tijd kosten en zal energie vergen van het bodemleven.

Ook heeft onderzoek in Chili aangetoond dat vergelijkbare enzymatische behandelingen ook daar effectievere fosfaatbenutting mogelijk maken. Dit benadrukt de bredere toepasbaarheid van enzymtechnologieën in verschillende agrarische contexten, en onderstreept de effectiviteit van Slurry+ in het verbeteren van de fosfaatbeschikbaarheid in drijfmest.

Meer opbrengst: een schatting

Deze orthofosfaat toename betekent een direct voordeel voor melkveehouders, die door de huidige regelgeving in Nederland geen fosfaatkunstmest meer mogen aanschaffen. Met Slurry+ kunnen zij de beschikbare fosfaat uit drijfmest optimaal benutten, wat bijzonder waardevol is voor het verbeteren van de grasopbrengsten. De plant-beschikbare orthofosfaat welke met een Slurry+ behandeling beschikbaar komt in uw drijfmest is gelijkwaardig aan en net zo snel werkend als de kunstmestfosfaat welke in het verleden veel gebruikt werd om het gras ‘op gang te helpen’.

De toepassing van Slurry+ resulteert in een geschatte meeropbrengst op grasland van 1 – 2 ton droge stof (DS) per hectare per jaar. De meeropbrengst is afhankelijk van de fosfaattoestand van de bodem en van het fosfaatfixerende vermogen van de bodem. Micro Nutritions is van plan proeven te starten om te bepalen wat de exacte meeropbrengst is in verschillende omstandigheden in de Nederlandse situatie.

Overige voordelen van Slurry+

Naast de verbeterde fosfaatbeschikbaarheid biedt Slurry+ verschillende andere voordelen:

• Voorkomen korstvorming, verbeterde mesthomogeniteit

Slurry+ vermindert het aandeel vaste delen in drijfmest, wat zorgt voor een betere menging, minder mixen, makkelijk verpompen en eenvoudigere toediening op het land.

• Verminderde schuimvorming en methaanemissie

Slurry+ verminderd schuimvorming en methaanemissies tijdens opslag. Methaanemissies uit drijfmest kunnen schuimvorming veroorzaken. Slurry+ legt het ontstaan van methaan vanuit de drijfmestopslag stil en zorgt voor omstandigheden waarin schuim niet kan stabiliseren. Dit scheelt in opslagruimte en verbetert het stalklimaat.

• Stikstofvastlegging en ammoniakemissies tegengaan

Slurry+ legt de stikstof in drijfmest vast in de vorm van organische stikstof. Kostbare stikstof blijft hierdoor behouden en emitteert niet in de vorm van ammoniak. Dit is direct waarneembaar door een vermindering van geuroverlast. En door het vastleggen van stikstof in drijfmest kan Slurry+ helpen om de behoefte aan extra stikstofbemesting te verminderen.

Economische en ecologische voordelen

De verhoogde fosfaatbeschikbaarheid met Slurry+ biedt aanzienlijke economische voordelen voor agrariërs. Melkveehouders kunnen profiteren van kostenbesparingen door een efficiënter gebruik van drijfmest, terwijl ze voldoen aan de strikte regelgeving omtrent fosfaatgebruik. Bovendien draagt de verbeterde fosforbenutting bij aan een efficiëntere productie, wat de gewasopbrengst én de kwaliteit van het gewas verhoogt. Dit vertaalt zich uiteindelijk in een verhoogde productie van uw koeien.

Door het effectieve gebruik van plant beschikbaar fosfaat verlaagt eveneens het risico op fosfaatuitspoeling naar het milieu, wat bijdraagt aan duurzamere landbouwpraktijken.

Conclusie

De enzymatische behandeling van drijfmest met Slurry+ vertegenwoordigt een belangrijke stap naar efficiënter en duurzamer mestgebruik. Door de significante toename van orthofosfaten kunnen melkveehouders in Nederland profiteren van zowel hogere gewasopbrengsten als verbeterd mestbeheer. De verbeterde fosfaatbeschikbaarheid ondersteunt een betere wortel- en bladontwikkeling in grasland en draagt bij aan de noodzaak om de fosfaat uit drijfmest zo goed als mogelijk te benutten.

Slurry+, ondersteund door internationaal onderzoek en technologische innovatie, biedt een waardevolle oplossing voor melkveehouders die streven naar optimalisatie en duurzaamheid in hun bedrijfsvoering.

Bevindingen

Ierland, april 2024

South East Technological University (SETU)

Conclusie

Onderzoek door de SETU in Ierland wijst uit dat Slurry+ ervoor zorgt dat er 8% meer ammonium wordt aangetoond in de behandelde drijfmest. Dit indiceert dat er minder stikstof verloren is gegaan in de vorm van ammoniak. Ook is er 20% meer orthofosfaat aangetoond in de behandelde drijfmest.

Doel onderzoek

Doel van het onderzoek is om te kijken of de enzymen uit Slurry+ invloed hebben op de samenstelling van rundveedrijfmest. Er wordt specifiek gekeken naar stikstof en fosfaat en of deze nutriënten behouden blijven in een met Slurry+ behandelde drijfmest.

Materiaal & methode

Er is bemonsterd vanuit een open drijfmestopslagtank van +/- 730 m³ gevuld met drijfmest van droge koeien op een kuilrantsoen. Hieruit zijn 15 monsters gehaald:

• 5 monsters zijn uit de drijfmestopslagtank gehaald en afgevuld in literse flessen, verpakt in vershoudfolie (controle).
• 5 emmers zijn gevuld met drijfmest uit de drijfmestopslagtank, hieraan is Slurry+ toegevoegd (behandeld). Uit elk van deze emmers is na 8 weken een literse fles gevuld.
• 5 emmers zijn gevuld met drijfmest uit de drijfmestopslagtank, hieraan is niets toegevoegd (onbehandeld). Uit elk van deze emmers is na 8 weken een literse fles gevuld.

Na 8 weken zijn de 15 flessen zijn opgestuurd naar het laboratorium ter analyse. De volgende parameters zijn onderzocht:

• Stikstof (N-totaal)
• Ammonium (NH₄⁺)
• Nitraat (NO₃)
• Nitriet (NO₂)
• Totaal fosfaat (P)
• Hydrolyseerbaar fosfaat
• Orthofosfaat (PO₄-P)
• Magnesium (Mg)
• Kalium (K)

Tabel 1: overzicht van de uitslagen (gemiddeldes van 5 monsters).

Tabel 2: metingen stikstof (N-totaal)

Tabel 3: metingen ammonium (NH4-N)

Tabel 4: metingen totaal fosfaat (P)

Tabel 5: metingen hydrolyseerbaar fosfaat

Tabel 6: metingen orthofosfaat (PO4-P)